Na današnji dan, 13. maj
13. maj 2010. | 12:50
Izvor: Beta
Rođeni Terezija, Fereti, Šafarik, Danil, Dode, Lazarević, Veselinović, Tucović, Brak i Luis, umrli Nansen, Marinković, Kuper i Sarazen, atentat na papu
1619. Po nalogu princa Morisa od Nasaua, pod optužbom za religioznu subverziju, pogubljen holandski državnik Johan fan Oldenbarnevelt, osnivač moderne holandske države.
1717. U Beču rođena austrijska carica, češka i mađarska kraljica Marija Terezija, naslednica Karla VI od 1740, jedna od najznačajnijih ličnosti dinastije Habsburga.
1787. Prvi brodovi s robijašima krenuli iz Engleske prema novoj koloniji Australiji.
1792. Rođen italijanski sveštenik Đovani Mastai Fereti, od 1846. papa Pije IX. Za vreme njegovog pontifikata, najdužeg u istoriji Rimokatoličke crkve (31 godina i 236 dana), prestala da postoji Crkvena država, 1870. Najveći njen deo ušao u sastav Kraljevine Sardinije, papska država svedena na nekadašnji Patrimonij.
1795. Rođen slovački filolog i istoričar Pavel Jozef Šafarik, jedan od osnivača slavistike. Direktor Srpske gimnazije u Novom Sadu od 1819. do 1833.
1798. Rođen slikar Konstantin Danil, jedan od najvećih srpskih slikara XIX veka, predstavnik srpskog bidermajera.
1830. Osnovana Republika Ekvador, za predsednika izabran Huan Hoze Flores.
1840. Rođen francuski pisac Alfons Dode, autor trilogije o zgodama Tartarena Taraskonca, remek-dela francuske humorističke proze.
1846. Kongres SAD formalno objavio rat Meksiku, mada su borbe u Kaliforniji počele nekoliko dana ranije.
1848. U Sremskim Karlovcima počelo zasedanje Majske skupštine, na kojoj su delegati 175 crkvenih opština iz Vojvodine i Srbije izabrali Josifa Rajačića za patrijarha, a pukovnika Stevana Šupljikca za vojvodu. Skupština 15. maja proglasila Srpsko Vojvodstvo, ali austrijska i mađarska vlada nisu priznale srpsku autonomiju.
1851. Rođen srpski pisac i lekar Laza Lazarević.
1862. Rođen srpski pisac Janko Veselinović, autor romana "Hajduk Stanko", s tematikom iz Prvog srpskog ustanka, i pripovedaka i romana iz seoskog života.
1881. Rođen Dimitrije Tucović, vođa socijalističkog pokreta u Srbiji. Jedan od organizatora Prve balkanske socijaldemokratske konferencije, 1910, na kongresu Internacionale u Kopenhagenu, 1910, odlučno se suprotstavio imperijalističkoj politici zvanične Austrije. Objavio oko 600 radova u domaćim i stranim listovima. Poginuo 20. novembra 1914. u Kolubarskoj bici.
1882. Rođen francuski slikar Žorž Brak. S Pablom Pikasom 1905. osnovao Kubistički pokret.
1887. U Beogradu osnovana Provizorna opservatorija Velike škole. Osnivanjem Hidrometeorološkog zavoda Srbije 1947. Opservatorija postala njegov deo.
1888. U Brazilu ukinuto ropstvo.
1914. Rođen američki bokser Džoe Luis, prvak sveta u teškoj kategoriji od 1937. do 1949, kada se povukao.
1930. Umro norveški polarni istraživač i diplomata Fritjof Nansen, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1922. Kao komesar Društva naroda rukovodio repatrijacijom ratnih zarobljenika posle Prvog svetskog rata.
1931. Umro srpski kompozitor i horovođa Josif Marinković, član Srpske kraljevske akademije. Njegove solo-pesme i mnoge horske kompozicije uz pratnju klavira poseban doprinos srpskoj muzici. Dirigent beogradskog pevačkog društva Obilić.
1949. Prvi britanski mlazni avion Kanbera izvršio prvi probni let.
1961. Umro američki filmski glumac Gari Kuper, dobitnik Oskara za filmove "Narednik Jork" i "Tačno u podne".
1968. U Parizu počeli zvanični pregovori predstavnika Severnog Vijetnama i SAD o okončanju rata u Vijetnamu.
1981. Na Trgu svetog Petra u Rimu u atentatu ranjen papa Jovan Pavle II. Atentator Mehmed Ali Agdža uhapšen. Pušten z zatvora posle 20 godina i u junu 2000. predat Turskoj.
1990. U Zagrebu na stadionu u Maksimiru na fudbalskoj utakmici zagrebačkog Dinama i beogradske Crvene zvezde krvavi obračun navijača dva kluba.
1994. Ministri inostranih poslova SAD, Evropske unije i Rusije u Ženevi postigli saglasnost o zajedničkoj strategiji u rešavanju konflikta u Bosni i Hercegovini.
1999. Peru i Ekvador potpisali dokument o razgraničenju, okončavši šest decenija dug spor zbog kog su tri puta ratovale.
1999. U 97. godini umro Džin Sarazen, jedan od četiri golf-igrača koja su osvojila četiri glavna profesionalna kupa u golfu.
2005. Na prvoj međunarodnoj donatorskoj konferenciji za obnovu i očuvanje kulturnog nasleđa na Kosovu, u Parizu, u organizaciji UNESKO-a, prikupljeno 10 miliona dolara.
2007. Na takmičenju za pesmu Evrovizije u Helsinkiju pobedila predstavnica Srbije Marija Šerifović s pesmom "Molitva".
Komentari (0)
Unesite tekst komentara: